فستیوال خصوصیِ امیدوار به ماندگاری
نگاهی به جشنواره شب‌های بداهه‌نوازی که امسال به سازهای بادی اختصاص داشت؛
موسیقی کوک| رامین صدیقی را شاید بسیاری از فعالان عرصه موسیقی با نام انتشارات موسیقی هرمس بشناسند اما کمتر کسی می‌داند او فعالیت در زمینه موسیقی را با نوازندگی «گیتار الکتریک» آغاز کرد.
بعد سازِ گیتارباس را ادامه داد. صدیقی اما از همان کودکی دریافت که شنیدن را بیشتر از نواختن دوست دارد و شاید در این زمینه تواناتر هم هست. همین وضع هم باعث شد نواختن را کنار بگذارد و در دوران جوانی کم‌کم به فکر راه انداختن نشری در زمینه موسیقی بیفتد.
برنده جایزه وومکس
روزهای پایانی سال ۷۸ بود که ایده راه‌اندازی نشر هرمس جدی‌تر شد و اولین آلبوم به تهیه‌کنندگی رامین صدیقی در سال ۱۳۸۰ به بازار آمد. صدیقی تا امروز با فعالیت‌هایی که در نشر هرمس انجام داده، در ایران و جهان مورد توجه قرار گرفته است.
او عناوینی همچون ناشر موسیقی برگزیده سال در جشنواره موسیقی فجر در سال ۱۳۸۵، نامزدی آلبوم «به تماشای آب‌های سپید» (حسین علیزاده، جیوان گاسپاریان) برای دریافت جایزه گرمی بهترین آلبوم سال ۲۰۰۶ و جایزه «وومکس» بهترین تهیه‌کننده سال ۲۰۱۵ را به دست آورده است.
شب‌های بداهه‌نوازی پیانو
در این روزها برخی از جشنواره‌های دولتی با ادعاهای بزرگشان از نگاه بسیاری از صاحب‌نظران در عمل راه به جایی نبرده‌اند. این رویدادها هرچند خیلی وقت‌ها عنوان بین‌المللی را یدک می‌کشند، در بعد ملی هم به توفیق چندانی نمیرسند.
هر از گاهی هم جشنواره‌هایی با عنوان خصوصی از راه می‌رسند که هرچند ادعاها بزرگ ندارند اما به دلیل نداشتن پشتوانه نمی‌توانند زیاد دوام بیاورند و بعد از چند صباحی تعطیل می‌شوند. در این بین و با در نظر گرفتن اوضاع و احوال اقتصادی شاید تصور راه‌اندازی و ادامه دادن یک جشنواره کاملا خصوصی به خیال بماند اما شب‌های بداهه‌نوازی از این جمله است. اولین دوره فستیوال شب‌های بداهه نوازی در سال ۹۶ با ساز پیانو آغاز به کار کرد.
دومین دوره این رویداد به سازهای زهی اختصاص داشت و حالا سومین دوره فستیوال بداهه‌نوازیِ «show of hands» در فرهنگ‌سرای نیاوران کم‌کم دارد به لحظات پایانی خودش نزدیک می‌شود. «رامین صدیقی» برگزارکننده این فستیوال خصوصی است. صدیقی در آغاز بنا بود جشنواره‌ای برای بداهه‌نوازی پیانو راه‌اندازی کند.
شب‌های بداهه‌نوازی «show of hands» در سال ۹۶ با همین دیدگاه راه افتاد اما استقبال از اولین دوره این رویداد به قدری از طرف هنرمندان و مخاطبان خوب بود و رامین صدیقی شخصاً از برگزاری آن دوره به اندازه‌ای لذت برد که تصمیم گرفت این جشنواره را به عنوان یک دورهمی هنری ادامه بدهد.
برنامه‌ریزی برای ۱۰ سال
صدیقی با پایان دوره اول تصمیم به دنباله‌دار کردن فستیوال بداهه‌نوازی «show of hands» گرفت. این فستیوال باهدف ادای احترام به بداهه‌نوازی شکل گرفت. بعدازآن بنا شد که برای هر دوره تمی در نظر گرفته بشود.
این‌طور برنامه‌ریزی شد که سه سال اول به تکنوازی اختصاص پیدا کند، در سه سال بعدی این فستیوال با دو نوازی دنبال شود و سه سال بعد بداهه‌نوازی به شکل سه نوازی پیگیری شود. اگر هم جشنواره توانست به دهمین دوره خودش برسد آن وقت آزاد باشد و محدودیتی برای تعداد نوازندگان و ساز مورد استفاده آنها روی صحنه وجود نداشته باشد، منتها در قالب بداهه‌نوازی.
بداهه‌نوازی ساز بادی؛ سخت برای همه
یکی از ویژگی‌های این جشنواره در سومین دوره همین ماجرای بداهه‌نوازی سازهای بادی است. چون از یک طرف سرگرم کردن مخاطب با ساز بادی برای یک و نیم ساعت کار سختی است و از سوی دیگر نوازندگان سازهای بادی معمولاً عادت دارند در یک ترکیب حضور داشته باشند و بداهه‌نوازی برایشان کار مشکلی است.
به نظر می‌رسد انتخاب سازهای بادی برای سومین دوره فستیوال بداهه‌نوازی «show of hands» هم به دلیل همین سختی‌ها بوده است تا لااقل این جشنواره به اعتباری نسبی دست پیدا کرده باشد و بعدازآن به سراغ کاری با این مختصات برود. رامین صدیقی و همکارانش برای سال اول کار را با بداهه‌نوازی پیانو آغاز کردند.
همین انتخاب هم کمک کرد تا مخاطبانی برای خودشان دست و پا کنند. شاید اگر در همان دوره اول قرار بود بداهه‌نوازی با سازهای بادی موضوع یک فستیوال قرار بگیرد، در همان آغاز راه، نتیجه شکست بود اما برنامه‌ریزی‌های رامین صدیقی و همکارانش باعث شد فستیوال بداهه‌نوازی«show of hands» دوره سوم خودش را هم تجربه کند و چشم‌اندازی برای برگزاری دوره‌های بعدی این فستیوال وجود داشته باشد.
نام‌های شرکت‌کننده در این دوره
یکی از مهم‌ترین چهره شرکت‌کننده در جشنواره امسال شب‌های بداهه نوازی مارکوس اشتوکهاوزن ترومپت نواز معروف آلمانی و پسر کارل هاینز اشتوکهاوزن است.
آندرس هاگبرگ نوازنده فلوت کنترباس اهل کشور سوئد یکی دیگر از حاضران دوره سوم است. او علاوه بر اهمیت جهانی در میان نوازندگان این ساز در دنیا، استاد دانشگاه هم هست. آدام پیرونچیک اهل کشور لهستان و از ساکسیفون نوازان مطرح جز در اروپا هم شرکت‌کننده دیگر شب‌های بداهه‌نوازی سازهای بادی به حساب می‌آید.
اشتفان هاسلباخر سوئیسی هم یکی از نوازندگان حاضر در این فستیوال است که پیش از این با گروه رونین در جشنواره موسیقی فجر در ایران تجربه اجرا را داشت اما در شب‌های بداهه‌نوازی برای اولین بار در عمرش تکنوازی کرد. البته در شب اول این جشنواره هاکون کورنشتاد، نوازنده نروژی ساکسیفون هم توانست مخاطبان ایرانی را غافلگیر کند.
این نوازنده نروژی آواز تنور هم می‌خواند و چند سالی است این ویژگی را با بداهه‌نوازی‌های خودش ترکیب کرده است. فرانچسکو کافیسو (ایتالیا)، سیمون ویرش (سوییس)، یوری هونینگ (هلند)، کلاوس گزینگ (آلمان) و داوید پرز (فرانسه) دیگر نوازندگان خارجی این دوره از فستیوال شب‌های بداهه‌نوازی بودند که در کنار سهیل پیغمبری و مونا ریاحی از ایران به روی صحنه رفتند.
سومین دوره شب‌های بداهه‌نوازی
برای هر شب در اجراهای سومین دوره فستیوال شب های بداهه‌نوازی، دو نوازنده و هر کدام به مدت ۴۵ دقیقه به اجرای برنامه پرداختند. جشنواره بداهه نوازی «show of hands» از جمعه اول شهریورماه با اجرای Hakon Kornstad و Francesco Cafiso آغاز شد. سهیل پیغمبری و Shaدر دومین شب به اجرای برنامه پرداختند.
یکشنبه سوم شهریور Simon Wyrsch و مونا مطبوع ریاحی روی صحنه نیاوران رفتند. در چهارمین شب دوشنبه چهارم شهریور نوبت به اجرای Anders hagberg و Yuri honinigرسید و سه شنبه پنجم شهریور David prez و Klaus Gesingبه روی صحنه رفتند. آخرین شب جشنواره شب‌های بداهه‌نوازی «show of hands» هم چهارشنبه ششم شهریورماه به اجرای Adam pieronczyk و Markus Stockhausen به همراه اختتامیه اختصاص دارد.
معرفی سازهای دور بعد در اختتامیه
هرساله در آخرین شب جشنواره شب‌های بداهه‌نوازی نوازنده‌ای روی صحنه می‌آید که ساز سال بعد جشنواره را معرفی می‌کند. در شب اختتامیه دوره اول یک نوازنده باس روی صحنه آمد و نشان داد موضوع دوره دوم بداهه‌نوازی سازهای زهی است، در شب اختتامیه دوره دوم یک نوازنده بادی روی صحنه رفت و موضوع بداهه‌نوازی این دوره را مشخص کرد.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در اختتامیه این دوره، حضور نوازندگان روی صحنه در پایان فستیوال شب‌های بداهه‌نوازی ساز بادی، ساز یا سازهای دو نوازی دوره بعد را معرفی خواهد کرد.
حمایت از جوان‌های نوازنده
یکی از سنت‌های جالب این فستیوال حمایت از چهرهای جوان فعال در زمینه نوازندگی سازی است که موضوع هر دوره از جشنواره است. مثلاً در این دوره از فستیوال شب‌های بداهه‌نوازی پنج نوازنده جوان فعال در زمینه سازهای بادی یعنی پرمیس مرزبانیان، سپندار حسنی، علی چوپانی، ماهان محمدی و حمیدرضا کشورپژوه پیش از اجراهای برنامه‌ریزی‌شده برای هر شب روی صحنه رفتند.
آنها در اصطلاح اجراهای پیشوازی را به مدت ۱۰ دقیقه روی صحنه بردند و این فرصت را به دست آوردند تا خودشان را به حدود دویست و پنجاه نفر مخاطب جدی موسیقی معرفی کنند. به نظر می‌رسد صدیقی و همکارانش عزمشان را برای ماندن این فستیوال جذب کرده‌اند.
در این اوضاع و احوال البته ادامه دادن جشنواره‌ای با این مختصات کار ساده‌ای هم نیست اما شاید تنها بشود امیدوار بود به بقایش و دعا کرد برای اینکه دهمین دوره شب‌های بداهه‌نوازی هم روزی در ایران برگزار شود.